ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ
Τι πρέπει να ξέρετε;
- Η εικόνα της απλής μαστογραφίας έχει πλέον αντικατασταθεί από την ψηφιακή ή ψηφιοποιημένη μαστογραφία, η οποία έχει μεγαλύτερη ευκρίνεια και διαγνωστική αξία. Όσον αφορά στην ακτινοβολία με αυτή τη μέθοδο μειώνονται σημαντικά οι επαναληπτικές λήψεις. Η διαφορά μεταξύ της ψηφιακής και ψηφιοποιημενης εικόνας συνίσταται στο ότι η ψηφιοποίηση της εικόνας στην ψηφιακή μαστογραφία γίνεται εντός του μαστογράφου, ενώ στην ψηφιοποιημένη από εξωτερικό ψηφιοποιητή.
- Αν είστε 40 χρονών και δεν είχατε λόγο, ως τώρα, να κάνετε μαστογραφία, προγραμματίστε την με τον ακτινολόγο σας, ύστερα από συνεννόηση με το γιατρό σας.
- Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO), η μαστογραφία πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.
- Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, ο τακτικός έλεγχος επιβάλλεται.
- Η μαστογραφία δεν πονά και γίνεται λίγες μέρες μετά την περίοδο. Περιλαμβάνει δύο λήψεις (προσθιοπίσθια και λοξή), οι οποίες λαμβάνονται ασκώντας ελαφριά πίεση στο μαστό.
- Οι γυναίκες με προσθετική μαστών πρέπει και ακολουθούν τους προγραμματισμένους ελέγχους, όπως και οι υπόλοιπες γυναίκες. Ο τακτικός έλεγχος επιβάλλεται τόσο για την απλή παρακολούθηση των μαστών, αλλά και των ενθεμάτων. Είναι πολύ σημαντικό η εξεταζόμενη να ενημερώσει τόσο το γιατρό όσο και τον τεχνολόγο για την ύπαρξη ενθεμάτων, ώστε να ερμηνευτούν σωστά οι εικόνες.
- Το υπερηχογράφημα είναι μια γνωστή και ακίνδυνη μέθοδος η οποία συμπληρώνει, αλλά δεν υποκαθιστά τη μαστογραφία. Χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση του μαζικού αδένα και των ενθεμάτων (όταν υπάρχει υπόνοια ρήξης).
- Άλλη νεότερη απεικονιστική τεχνική που συμβάλλει στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, αλλά και στην παρακολούθηση γυναικών με προσθετική μαστού είναι η Μαγνητική Μαστογραφία.
ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ ΜΑΣΤΟΥ
Αξίζει η αυτοεξέταση;
- Ναι. Τώρα που δεν έχετε λόγο να ανησυχείτε, σας βοηθά να γνωρίσετε το στήθος σας, να διώξετε το φόβο και να αλλάξετε στάση απέναντι στον καρκίνο.
- Κάθε αλλαγή δεν πρέπει να σας τρομάζει. Συζητήστε την, όμως, οπωσδήποτε με το γιατρό σας για να την αξιολογήσει. Πόσο συχνά και πότε;
- Μια φορά το μήνα σε μια σταθερή ημέρα για να το θυμάστε.
- Αν έχετε περίοδο, αφήστε να περάσουν δέκα ημέρες από την πρώτη ημέρα, όταν το στήθος δεν θα είναι πια πρησμένο ή ευαίσθητο.
1. Μπροστά στον καθρέπτη
Παρατηρήστε προσεκτικά οποιαδήποτε αλλαγή στο χρώμα, το σχήμα ή την επιδερμίδα του μαστού.
Προσέξτε αν υπάρχει έκκριμα από τη θηλή, αιμορραγικό ή ορώδες.
2. Στο ντους ή στον καθρέπτη
Σηκώστε το ένα χέρι πίσω από το κεφάλι σας και με τα δάκτυλα του άλλου χεριού αρχίστε να εξετάζετε με κυκλική φορά το στήθος σας από την περιφέρεια μέχρι να φτάσετε στη θηλή. Ελέγξτε και την περιοχή της μασχάλης. Επαναλάβετε το ίδιο και για το άλλο στήθος.
3. Στο κρεβάτι
Με ένα μαξιλάρι κάτω από την αριστερή σας ωμοπλάτη, σηκώστε το αριστερό σας χέρι πίσω από το κεφάλι. Με το δεξί χέρι ψηλαφίστε όλο το στήθος με κινήσεις από τη θηλή προς την περιφέρεια και το αντίθετο (βλέπε σχήμα). Επαναλάβετε στο δεξί στήθος.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ;
Οστεοπόρωση είναι μια συστηματική σκελετική νόσος που χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα, με συνέπεια την αύξηση της ευθραυστότητας των οστών και την επιρρέπεια σε κατάγματα.
Η απώλεια οστικής μάζας τόσο στο άνδρα όσο και στη γυναίκα ξεκινά στα 30-40 έτη παράλληλα με ελάττωση της μυϊκής μάζας. Στις γυναίκες από τη στιγμή της εμμηνόπαυσης ξεκινά μια περίοδος επιταχυνόμενης απώλειας που κυμαίνεται από 2-5% ανά έτος για τα επόμενα 10 χρόνια.
Η οστεοπόρωση διακρίνεται σε δύο κυρίως τύπους, την μετεμμηνοπαυσιακή ή τύπου Ι που αφορά στις γυναίκες ηλικίας 50 με 65 ετών και τη γεροντική ή τύπου ΙΙ που αφορά και στα δύο φύλα και εκδηλώνεται μετά τα 70 έτη. Υπάρχουν, βέβαια, και άλλοι δυο τύποι οστεοπόρωσης, η νεανική ιδιοπαθής που είναι σπανιότερη και η δευτεροπαθής οστεοπόρωση από γνωστά αίτια (π.χ. ακινητοποίηση, φάρμακα, χρόνια νοσήματα, νεοπλάσματα, δίαιτα, ενδοκρινείς ανωμαλίες, γενετικές ανωμαλίες κ.λπ.)
Παράγοντες κινδύνου σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Οστεοπόρωσης των ΗΠΑ για οστεοπορωτικά κατάγματα είναι:
1. Το φύλο
2. Το κάπνισμα
3. Το βάρος <57,6Kg
4. Η οιστρογονική ανεπάρκεια
5. Η πρώιμη εμμηνόπαυση (<45 ετών) ή άμφω ωοθηκεκτομή
6. Η παρατεταμένη αμηνόρροια (>1 έτος) προεμμηνοπαυσιακά
7. Η ελαττωμένη πρόσληψη ασβεστίου κατά τη διάρκεια της ζωής
8. Ο αλκοολισμός
9. Οι επανειλημμένες πτώσεις
10. Η ελαττωμένη φυσική δραστηριότητα
11. Η φτωχή υγιεινή
ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ
Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας γίνεται συνήθως στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, αλλά και στον αυχένα των μηριαίων οστών, όταν αυτό απαιτείται. Για τη μέτρηση αυτή, η πιο χρήσιμη και αξιόπιστη μέθοδος είναι η μέτρηση της απορρόφησης διπλοενεργειακών φωτονίων, που είναι γνωστή ως DEXA από το Dual Energy X-ray absorptiometry.
Μέτρηση της οστικής πυκνότητας θα πρέπει να γίνεται:
Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ηλικίας μικρότερης των 65 ετών που έχουν επιπλέον της εμμηνόπαυσης έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση.
Σε όλες τις γυναίκες ηλικίας 65 ετών και πάνω, ανεξαρτήτως παραγόντων κινδύνου.
Σε γυναίκες και άνδρες που παίρνουν ή προβλέπεται να πάρουν κορτιζόνη για μεγάλο χρονικό διάστημα (ημερήσια δόση ίση ή μεγαλύτερη από 7,5 mg πρεδνιζολόνης για 3 μήνες ή περισσότερο).
Σε γυναίκες και άνδρες με ακτινολογική παραμόρφωση σπονδύλων.
Σε γυναίκες και άνδρες που έχουν υποστεί κάταγμα μετά από ελαφρό τραύμα.
Σε γυναίκες και άνδρες που βρίσκονται σε θεραπεία για οστεοπόρωση προκειμένου να γίνεται περιοδικά αξιολόγηση του αποτελέσματος της εφαρμοζόμενης θεραπευτικής αγωγής.